ពិភពលោក

ធនាគារពិភពលោកបានអះអាងថា ដោយសារវិបត្តិកូវីដ១៩កើតឡើងនៅឆ្នាំនេះ នឹងធ្វើ​ឱ្យចំនួនពលរដ្ឋជួបប្រទះភាពក្រីក្រខ្លាំងកើនឡើងជាលើកដំបូងចាប់តាំងពីឆ្នាំ​១៩៩៨​មក​ ហើយត្រូវគេរំពឹងថានឹងកើនដល់១១៥លាននាក់នៅក្នុងឆ្នាំ២០២១។ធនាគារនេះបញ្ជាក់ថា ជំងឺរាតត្បាត គឺបញ្ហាថ្មីមួយទៀត បន្ថែមលើបញ្ហាជម្លោះនិងការប្រែ​ប្រួលអាកាសធាតុ កំពុងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រជាសកល។ ភាពក្រីក្រខ្លាំងត្រូវបានគេកំណត់ថា គឺក្រុមពលរដ្ឋរកចំណូលបានតិចជាង ១,៩០ ដុល្លារអា​មេ​រិក​​​ក្នុងមួយថ្ងៃ។មុនពេលមានជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩កើតឡើង អត្រាភាពក្រីក្រខ្លាំងត្រូវបានគេរំពឹងថា​ នឹង​ធ្លាក់ចុះដល់៧,៩% ក្នុងឆ្នាំ២០២០។ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះ ដោយសារជំងឺរាតត្បាតទំនងធ្វើឱ្យចំនួនពលរដ្ឋក្រីក្រខ្លាំងនឹងកើនដល់ ៩,១% ឬទៅ ៩,៤% នៃចំនួនប្រជាជនពិភពលោកសរុប។

នៅដើមសប្តាហ៍នេះ មន្រ្តីសហរដ្ឋអាមេរិកនិងអូស្រ្តាលី បានបង្ហាញការមិនគួរជឿនិងការមិនពេញចិត្ត ចំពោះរូបភាពត្រូវបានចែកចាយនៅលើបណ្តាញសង្គម ដែលបង្ហាញអំពីសកម្មភាពរបស់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំនៅគិរិបាទី ចុះពីលើយន្តហោះ និងដើរជាន់លើខ្នងអ្នកស្រុកដែលដេកតម្រាបគ្នានៅលើដីនៅកោះម៉ាឃេគី។ មេបញ្ជាការលោក Constantine Panayiotou អនុព័ន្ធការពារជាតិអាមេរិកប្រចាំកោះប៉ាស៊ីហ្វិកចំនួន៥រួមទាំងគិរិបាទី ជាប្រទេសស្ថិតនៅមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកកណ្ដាលបាននិយាយថា៖« ខ្ញុំមិននឹកស្មានថាសេណារីយ៉ូណាមួយ ដែលដើរលើខ្នងកុមារ គឺជាឥរិយាបទដែលអាចទទួលយកបានដោយឯកអគ្គរដ្ឋទូតនៃប្រទេសណាមួយ»។ ប៉ុន្តែអ្នកនៅប្រទេសគិរិបាទបាននិយាយថា...

ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង បានបញ្ជាឱ្យបិទសាលារៀននិងមត្តេយ្យសាលាទាំងអស់នៅទីក្រុង​សេអ៊ូល ស្របពេលទីក្រុងនេះកំពុងកើនឡើងករណីឆ្លងយ៉ាងខ្លាំង។ ការប្រកាសបិទសាលារៀននេះ បន្ទាប់ពីមានបុគ្គលិកសិក្សានិងសិស្សសាលាជិត២០០នាក់បានឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩​សេអ៊ូល កាលពីរយៈពេលពីរសប្តាហ៍ចុងក្រោយនេះ។ ក្រសួងអប់រំបន្តថាការសិក្សាពីចម្ងាយនឹងបន្តរហូតដល់ថ្ងៃទី ១១ ខែកញ្ញា ខណៈអាជ្ញាធរសុខាភិបាលក៏បានព្រមានថា ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងកំពុងស្ថិតនៅជិតការផ្ទុះឡើងជំងឺ​កូវីដ​១៩នៅទូទាំងប្រទេស។ សិស្សទាំងអស់ជាង ២៥ លាននាក់នៅទីក្រុងសេអ៊ូល នឹងរៀនតាមអ៊ិនធឺណិតលើក លើកលែងតែសិស្សដែលរៀននៅវិទ្យាល័យឆ្នាំចុងក្រោយ ដែលត្រូវប្រលង​​ចូលសាកលវិទ្យាល័យនៅខែធ្នូនេះប៉ុណ្ណោះ។

រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងសិនជិនប្រទេសចិនបានអះអាងថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី១៣សីហាថា គំរូនៃស្លាបមាន់ក្លាសេដែលបាននាំចូលពីប្រទេសប្រេស៊ីលមកចិន គឺបានធ្វើតេស្តរកឃើញវីរុសកូវីដ១៩។ មជ្ឈមណ្ឌលត្រួតពិនិត្យជំងឺក្នុងតំបន់ បានធ្វើតេស្តគំរូផ្ទៃដែលយកចេញពីស្លាបមាន់ ដែល​​ជាការតាមដានជាប្រចាំ ចំពោះសាច់និងអាហារសមុទ្រដែលចូលពីក្រៅប្រទេសចាប់តាំងពីខែមិថុនា បន្ទាប់ពីមានការផ្ទុះឡើងថ្មីមួយនៅក្នុងទីក្រុងប៉េកាំង ដែលត្រូវបានជឿងជាក់ថាបណ្ដាលមកពីផ្សារលក់បន្លែអាហារដ៏ធំមួយ។ ការរកឃើញវីរុសនេះជាប់នៅលើស្លាបមាន់ បានកើតឡើងមួយថ្ងៃ បន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរចិនបានគេរកឃើញវីរុសនេះនៅលើរបស់វេចខ្ចប់បង្គាក្លាសេ ដែលចេញពីប្រទេសអេក្វាឌ័រ។ ប្រទេសចិនបាននិងកំពុងបង្កើនត្រួតពិនិត្យយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់នៅតាមកំពង់ផែនានា ចំពេលមានការព្រួយបារម្ភអំពីសុវត្ថិភាពស្បៀងអាហារនាំចូលពីក្រៅប្រទេស៕

កាលពីថ្ងៃអង្គារ មន្រ្តីចិនបានរាយការណ៍ថា អាជ្ញាធរបានរកឃើញវីរុសកូរ៉ូណាថ្មីនៅលើកញ្ចប់អាហារសមុទ្រក្លាសេ ដែលគេបាននាំចូលពីទីក្រុងកំពង់ផែDalian ខេត្តLiaoning ស្ថិតនៅភាគខាងជើងឆៀងខាងកើតប្រទេសចិន និងជាតំបន់មួយដែលកំពុងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការកើនឡើងករណីឆ្លងឡើងវិញកាលពីពេលថ្មីៗនេះ។ វីរុសនេះត្រូវបានគេរកឃើញនៅលើកញ្ចប់ខាងក្រៅនៃអាហារសមុទ្រ ដែលបានទិញដោយក្រុមហ៊ុនចំនួន៣នៅទីក្រុង Yantai ដែលជាទីក្រុងកំពង់ផែមួយនៅខេត្តសានទុងភាគខាងកើត។ រដ្ឋាភិបាលទីក្រុង Yantai បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា អាហារសមុទ្រទាំងនេះ ត្រូវបានគេនាំចូលតាមកប៉ាល់ដែលចតនៅកំពង់ផែDalian...

យោងតាមតួលេខពីសាកលវិទ្យាល័យ Johns Hopkins ពិភពលោកបានបង្ហាញថា ពិភពលោកបានឈានដល់ដំណាក់កាលសំខាន់នៃករណីឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩កើនដល់២០ លាននាក់​ ហើយក្នុងនោះ អ្នកស្លាប់ជិតឈានដល់៧៥០០០០នាក់នៅទូទាំងពិភពលោក។ បន្ទាប់ពីប្រទេសចិនដែលជាប្រភពនៃជំងឺកូវីដនេះ បានរាយការណ៍ដំបូងកាលពីខែធ្នូឆ្នាំមុន។ ពិភពលោកបានកត់ត្រាករណីឆ្លងចំនួនមួយលានករណី ក្នុងរយៈពេលជាង៣ខែ គិតត្រឹមថ្ងៃទី២ខែមេសា។ បន្ទាប់មកចំនួនឆ្លងសរុបបានកើនឡើងដល់១០លានករណី ក្នុងរយៈតិចជាង៣ខែបន្ទាប់ នៅត្រឹមថ្ងៃទី២៨ខែមិថុនា ហើយបន្ទាប់មកទៀត ក្នុងរយៈពេលតែ៦សប្តាហ៍ប៉ុណ្ណោះ ករណីឆ្លងសកលបានកើនឡើងទ្វេដង។

ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរដ្ឋវៀតណាមបានរាយការណ៍នៅថ្ងៃច័ន្ទថា ការផ្ទុះឡើងជំងឺកូវីដ១៩នៅក្នុងទីក្រុងដាណាំងប្រទេសវៀតណាមកាលពីជាងមួយសប្តាហ៍មុន គឺបានរាលដាលដល់​រោង​ចក្រក្នុងទីក្រុងនេះយ៉ាងហោចណាស់ចំនួន៤ ដែលកំពុងមានកម្មករសរុបប្រហែល៣.៧០០នាក់។ មានករណីឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ចំនួន៤ ត្រូវបានគេរកឃើញនៅរោងចក្រទាំងនោះ។ អាជ្ញាធរបានរាយការណ៍ថា មានមួយករណីថ្មី ដែលជាប់ទាក់ទងទៅនឹងទីក្រុងដាណាំង ជាតំបន់ទេសចរណ៍ដែលត្រូវបានប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី២៥កក្កដាថា បានផ្ទុះឡើងការឆ្លងក្នុង​សហ​គម​ន៍​។ ប្រភពនៃការផ្ទុះឡើងជាសហគមន៍នៅក្នុងទីក្រុងនេះ នៅមិនទាន់ច្បាស់នៅឡើយទេ ស្រប​ពេលវាបានរាលដាលដល់កន្លែងផ្សេងៗគ្នាយ៉ាងហោចណាស់១០កន្លែង ក្នុងនោះរួមមានរដ្ឋធានីហាណូយនិងមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មទីក្រុងហូជីមិញ ដែលមានអ្នកឆ្លងតំបន់ទាំងនេះកើនដល់១៧៤នាក់និងស្លាប់៦នាក់។

កាលពី៦ខែមុន អង្គការសុខភាពពិភពលោក(WHO)បានប្រកាសអាសន្នជាអន្តរជាតិ ដោយសារការរីករាលដាលនៃវីរុសកូរ៉ូណាថ្មីឬកូវីដ១៩ ហើយការប្រកាសនោះ ត្រូវបានវាយប្រហារថា វាបានហួសពេលទៅហើយ។ អ្នករិះគន់និយាយថា អង្គការសុខភាពពិភពលោក មានភាពយឺតយ៉ាវក្នុងការឆ្លើយតបនឹងរោគរាតត្បាតកូវីដ១៩។ ក្រុមអ្នករិះគន់មិនមានត្រឹមតែប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក ដូណាល់ ត្រាំ នោះទេ។ ប្រធានាធិបតីរូបនេះបានសម្រេចឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកឈប់ផ្ដល់ជំនួយជាមូលនិធិដល់អង្គការសុខភាពពិភព ដោយសារបាននិយាយថា អង្គការនេះបានខកខានមិនបានធ្វើឱ្យចិនទទួលខុសត្រូវចំពោះក្នុងការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ១៩។

ក្រសួងសុខាភិបាលវៀតណាមបានរាយការណ៍នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះថា មានករណីឆ្លងក្នុងសហគមន៍ចំនួន៩ករណីបន្ថែមទៀត ដែលជាប់ទាក់ទងនឹងករណីដែលបានកើតនៅទីក្រុងDanang ដែលករណីឆ្លងក្នុងសហគមន៍ថ្មីនេះ កើនដល់៤២ករណីគិតត្រឹមចុងសប្តាហ៍មុនមក។ ក្រសួងសុខាភិបាលបានប្រកាសថា ក្នុងចំណោមអ្នកឆ្លង៩នាក់នេះ មាន៨នាក់មកពីទីក្រុងDanang ហើយម្នាក់ទៀតមកពី ហាណូយ។ ការឆ្លងថ្មីនេះ បានរីករាលដាលដល់ខេត្តក្រុងចំនួន៦ របស់វៀតណាមក្នុងរយៈពេលត្រឹម៦ថ្ងៃ។ វៀតណាមបានឆ្លងចំនួនសរុប ៤៥៩ករណី ដោយមិនមានករណីស្លាប់ នេះបើតាមសេចក្តីរាយការណ៍។

ការផ្ដល់ប្រាក់ចំណូលមូលដ្ឋានបណ្តោះអាសន្នសម្រាប់ប្រជាជនក្រីក្របំផុតចំនួន២,៧ពាន់លាននាក់នៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ចំនួន១៣២ គឺអាចជួយបន្ថយការរីករាលដាលនៃវីរុសកូរ៉ូណា តាមរយៈឱ្យពលរដ្ឋទាំងនោះស្នាក់នៅផ្ទះបញ្ចៀសការឆ្លង។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិដែលចេញផ្សាយនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍។ របាយការណ៏បានដាក់ជម្រើសចំនួន៣ ការបញ្ចូលប្រាក់ចំណូលមធ្យមដែលមានស្រាប់ ការផ្ចេរប្រាក់សុទ្ធដែលទាក់ទងនិងភាពខុសគ្នានៃកំរិតមធ្យមនៃការរស់នៅទូទាំងប្រទេស ឬការផ្ទេរការប្រាក់បញ្ញើរជាដុំដោយមិនគិតពីទីកន្លែងដែលមនុស្សរស់នៅ។ មន្ត្រីយូអិនឌីភីបាននិយាយថា៖ “ ពេលវេលាដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមកបានប្រាប់អោយយើងអនុវតវិធានការសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ចដែលមិនធ្លាប់ជួប។ ការផ្ដល់ប្រាក់ចំណូលជាមូលដ្ឋានបណ្តោះអាសន្នមួយសម្រាប់ប្រជាជនក្រីក្របំផុតនៅលើពិភពលោកបានក្លាយជាជម្រើសមួយ។ ថវិកាសង្គ្រោះ និងផែនការស្តារឡើងវិញមិនអាចត្រឹមតែផ្តោតលើទីផ្សារធំ និងវិនិយោគធន់ធំនោះទេ។